Libya İle Siyasi İlişkilerimiz

Başkent TRablusgarb'dan Bir Görünüm

Ortak tarihi bağlar, Libya'nın Kıbrıs Barış Harekâtı sırasında kendi dış politikasına hizmet edecek şekilde de olsa Türkiye'ye verdiği destek ve 1975'den bu yana müteahhitlik firmalarımızın Libya'da yaptığı projeler iki ülkenin esasen mevcut yakın bağlarını daha da kuvvetlendiren önemli etkenler olmuştur. Ancak, Türkiye'den beklediği yakınlık ve desteği umduğu ölçüde alamadığı düşüncesine kapılan Kaddafi'nin giderek artan Türkiye aleyhindeki sözleri, ilişkileri 1980 ortalarından itibaren zedelemeye başlamıştır.
90’lı yıllarda, Türkiye-İsrail ilişkilerinin gelişmesinden rahatsız olan Kaddafi, Türkiye-İsrail ilişkilerini eleştirmenin ötesinde, Türkiye'nin yönetim şekli, bölünmez bütünlüğü, dış politikası ve tarihi aleyhinde asılsız ve tutarsız beyanlarda bulunmuş ve bunlar Türkiye'den tepki bulmuştur. Bu gelişmeler üzerine 13 Haziran 1997 tarihinde Türkiye, Trablus Büyükelçisini geri çekmiş, yeni Büyükelçinin Trablus'a atanması ise ancak, 1998 Şubat ayında mümkün olmuştur.
Libya'ya yönelik BM yaptırımlarının 5 Nisan 1999'da askıya alınmasının ardından uluslararası camiadaki yerini yeniden almaya çalışan Libya, özel bir önem atfettiği Türkiye ile de ilişkilerini düzeltmek çabası içine girmiştir.
Basında Türkiye aleyhinde hemen her gün rastlanan yazıların şiddeti ve yoğunluğu, Dışişleri Bakanlığımız Müsteşar Yardımcısı Büyükelçi Uğur Ziyal'in 1–3 Mayıs 2000 tarihlerinde Trablus'u ziyaretinden sonra azalmıştır.
Dışişleri eski Bakanı İsmail Cem, 20–21 Ocak 2001 tarihlerinde Trablus'u ziyaret etmiş, iki ülke arasında siyasi danışma mekanizması kurulmasını öngören bir Mutabakat Zaptı imzalanmıştır.
BM Güvenlik Konseyi’nin 12 Eylül 2000 tarihinde Libya’ya uygulanan ambargoyu kaldırması ve Libya’nın son olarak KİS programını feshetmesi ülkemizce de olumlu karşılanmış, Bakanlığımızın konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada Libya’nın kayıtsız şartsız olarak silah denetçilerinin denetimine izin vermesinin, bu ülkenin uluslararası toplumla tam olarak bütünleşme sürecine ve bölge istikrarına önemli katkı sağlayacağı vurgulanmıştır.
Hükümetimiz tarafından en üst düzeyde yapılan müteaddit girişimlere rağmen, 14 Temmuz 2005 tarihinde 2 Türk vatandaşının Libya’da idam edilmeleri ilişkilerimizde soğuk duş etkisi yaratmıştır.

1980 yılından günümüze kadar Türkiye ile Libya arasında Devlet ve Hükümet Başkanları düzeyinde gerçekleştirilen karşılıklı ziyaretlerin dökümü aşağıdadır: