Persepolis

Persepolis, Şiraz’ın 70 km dışında yer alır. Persepolis, Ahameniş Krallığının öncelikle nevruz şenliklerini kutlamak için inşa ettikleri bir tören alanı ve toplantı yeridir.

Buradaki kraliyet binaları, tören salonları, hazine, depolar ve ahırlardan oluşan binalar topluluğunun yapımına MÖ 515’lede başlanmış. MÖ 331 yılındaki yıkımına kadar da her gelen hükümdar buraya eklemeler yapmayı sürdürmüş.

Mezarı hemen yakındaki Pasargat’da bulunan Büyük Kuroş’un Nevruz’u kutlamak için büyük bir meydan kurma ve ortasında da saray kurma geleneğini burada başlattığı tahmin ediliyor. Hakikaten Persepolis’teki tüm yapılar dümdüz bir ovanın ortasına kondurulmuş gibi. O zamanlarki Nevruz kutlamaları için burada Pers kontrolündeki 22 ulus buluşurmuş. Saray kısmına bu ulusların temsilcileri sadece randevu alarak gelebilirken, diğerleri ise sarayın önünde uzanan büyük ovada çadırlarını kurarlarmış.
Yeni yıl anlamına gelen Nevruz’un izleri İran’da ortaya çıkan Mazdekçilik inancına kadar uzanır. Astrolojide de nevruz günü, aslan en tepedeyken, boğa artık gözden kaybolmaktadır. Dolayısı ile nevruz hep boğayı yiyen aslan figürü ile simgelenir. Nevruz kutlamaları o zamanlarda şimdikine benzer şekilde yapılır ve aile ocağı, doğruluk, dürüstlük, ışık, temizlik ve temizlenmeyi simgeleyen ateşin üzerinden atlanırmış. Burada kalan kalıntılar bir zamanlar burasının gerçekten harika ve çok büyük bir saray kompleksi olduğunu gösteriyor. Kalabilen kabartmalar ve sütun başları tüm görkemi gösteriyor. Kalan kabartmaların en güzeli ise, krala hediye sunmaya gelen 22 ulusun temsilcilerinin adeta tek tek resmedildiği büyük duvar panosu. Şehrin yıkımına yol açan yangının sanığı tarih kitaplarında Büyük İskender’dir ancak bu biraz şüphelidir.. İskender’den çok sonra yaşamış olan İran milli destanı Şehname’nin yazarı Firdevsi, İskender’i Pers imparatorluğunun varisi ilan ederken, İskender’in de annesinin Pers olduğunu söylediği biliniyor.Yakmış mıdır yoksa şehir onun dönemine denk düşen bir yangınla mı tarihten silinmiştir çok kesin değildir.