Türkiye-Libya Ticari ve Ekonomik İlişkileri

Dış Ticaret ve Yatırımlar

Son yıllarda Libya ile ekonomik ve ticari ilişkilerimiz müteahhitlik hizmetleri başta olmak üzere her alanda giderek gelişmektedir. Libya ile ticaret hacmimiz 2010 yılı sonu itibariyle yaklaşık 2,36 milyar dolar düzeyine ulaşmıştır. Bu rakamın önümüzdeki 5 yıl içinde 10 milyar dolara çıkartılması hedeflenmektedir. Libya’yla ticaret rakamları bin dolar cinsinden aşağıdaki tabloda mevcuttur.

Türkiye-Libya İkili Ticaret İstatistikleri (000$):

YILLAR	İHRACAT	İTHALAT	DENGE	HACİM
2003	254.741	1.072.548	-588.930	1.327.289
2004	337.204	1.514.125	-817.807	1.851.329
2005	384.167	1.989.269	-1.176.921	2.373.436
2006	489.261	2.297.351	-1.605.102	2.786.612
2007	643.149	399.720	-306.824	1.042.869
2008	1.074.256	336.325	737.931	1.410.581
2009	1.799.236	402.568	1.396.668	2.201.804
2010	1.935.307	425.652	1.509.655	2.360.959

İhracatımızda başlıca kalemleri sanayi ürünleri (makine, ulaşım, araçları, dokumacılık ve hazır giyim, yarı mamuller, demir-çelik, kimyasallar, diğer tüketim malları vs.) ve gıda maddeleri, ithalatımızın tamamına yakınını ise petrol ve petrole dayalı ürünler oluşturmaktadır. Ticaret hacmindeki denge son üç yıldır lehimize bir seyir izlemekte olup bunda ihracatımızdaki artışın yanı sıra 2007 yılından itibaren Libya’dan petrol ve petrol yan ürünleri ithalatımızı azaltmamızın ve son dönemde petrol fiyatlarında yaşanan düşüşün etkisi bulunmaktadır.



2009 yılı itibariyle Türk firmalarının Libya’da inşaat, tarım, madencilik, imalat ve hizmet sektörlerinde yaklaşık 60 milyon dolar tutarında yatırımı bulunmaktadır.


Bugüne kadar müteahhitlerimizce Libya’da üstlenilen projelerin toplam değeri 20,5 milyar dolar seviyesindedir. Libya, müteahhitlerimizin yurt dışında üstlendikleri iş hacmi bakımından Rusya’nın ardından 2. sırada bulunmaktadır. Libya’da kayıtlı olarak faaliyet gösteren firmalarımızın sayısı 2009 yılı sonunda 115’e ulaşmıştır. Şirketlerimiz liman, yol sulama, bina yapımı/ restorasyonu (alışveriş merkezi, konut, otel vb.) gibi muhtelif alanlarda ciddi projeler üstlenmektedirler.


Son dönemde ilişkilerimizin çeşitlendirilmesi, bu meyanda yatırımların karşılıklı olarak arttırılması, Afrika başta olmak üzere üçüncü ülkelerde de ortak yatırımlar yapılması ve çeşitli alanlarda uzun vadeli işbirliği projeleri üretilmesi yönünde ortak irade oluşmuştur.

İkili işbirliği mekanizmaları


İkili işbirliği mekanizmaları Karma Ekonomik Komisyon Toplantıları ve İş Konseyi Toplantılarından oluşmaktadır. Türkiye-Libya 21. Dönem KEK Toplantısı 20-22 Temmuz 2009 tarihlerinde Ankara’da gerçekleştirilmiştir.


Türkiye-Libya İş Konseyi Kuruluş Anlaşması, 28-31 Ocak 2007 tarihlerinde Trablus’ta gerçekleştirilen Türkiye-Libya 20. Dönem Karma Ekonomik Komisyon toplantısı sırasında, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu ile Libya Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği arasında imzalanmıştır. Konseyin Türkiye tarafı başkanlığı TML İnşaat Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı H.Ersin Takla tarafından Libya Tarafı Başkanlığı ise Cuma El Usta tarafından yürütülmektedir. Türkiye-Libya İş Konseyi 1. Ortak Toplantısı 28-30 Temmuz 2009 tarihlerinde İstanbul’da, 2. Ortak Toplantısı 6 Nisan 2010 tarihinde Trablus’ta düzenlenmiştir.


Yasal zemin


İktisadi İşbirliği ve Ticaret Anlaşması (1975), Bilimsel ve Teknik İşbirliği Anlaşması (1975) ve Ticari ve Mali İşbirliği Anlaşması (1978) iki ülke ekonomik ilişkilerinin hukuki çerçevesini oluşturmaktadır.