Türkiye-Yemen Siyasi İlişkileri

Hurma Ağacı

a) Siyasi Yapısı

Yönetim Şekli: Cumhuriyet
Devlet Başkanı: Ali Abdullah Saleh

Yemen Cumhuriyeti, Kuzey Yemen’deki Yemen Arap Cumhuriyeti ile Güney Yemen’deki Yemen Demokratik Halk Cumhuriyeti’nin birleşmesiyle 1990 yılında kurulmuştur. 1994 ylında Birlikten ayrılmak isteyen güney Yemenli liderlerin, Mayıs 1994’de Demokratik Yemen Cumhuriyeti’ni ilan etmeleri sonucunda, ülke, kısa fakat kanlı bir iç savaşa sahne olmuştur. Ayrılıkçıların merkezi Aden şehri, Temmuz 1994’de kontrol altına alınmış ve ülke birliğini korumuştur. Ülkede halen zaman zaman çatışmalar başgösterse de, yönetim genel olarak duruma hakimdir. 

20 milyonun üzerindeki nüfusu ile Arap yarımadasının Suudi Arabistan’la birlikte en kalabalık ülkesi olan Yemen, 750 Dolar (2006 tahmin) civarındaki kişi başına düşen milli gelir seviyesi ile dünyanın en az gelişmiş ülkeleri arasındadır.

Ülkenin siyasi yapısının temelini çok partili parlamenter sistem teşkil etmektedir. Ülke yönetiminde kuvvetler ayrımı ilkesi uygulanmaktadır. Anayasaya göre, seçilmiş devlet başkanı, seçimle işbaşına gelen 301 kişilik Temsilciler Meclisi, atanmış kişilerde oluşan 111 kişilik Şuar Meclisi iktidari paylaşmaktadır. Cumhurbaşkanının, Meclis atarfından belirlenen en az iki adaya arasından genel halk oyuyle seçilmesi gerekmektedir. Başbakan, Cumhurbaşkanı tarafından atanmaktadır. Cumhurbaşkanlığı görevinin süresi yedi yıldır. Cumhurbaşkanının iki müteakip dönem için seçilmesi mümkündür.

28 yıldır iktidarda olan Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Saleh, 2006 yılında yapılan seçimlerde ikinci dönemine seçilmiştir. Müteakip cumhurbaşkanlığı seçimleri 2013 yılında gerçekleştirilecektir.


b) Siyasi İlişkilerimiz

Sana Büyükelçiliğimiz 1988 yılında Yemen Arap Cumhuriyeti (Kuzey Yemen) nezdinde açılmıştır. 1990 yılında Kuzey ve Güney Yemen’in birleşmesinden sonra, görev bölgesi “Yemen Cumhuriyeti” olmuştur. Kuzey ve Güney Yemen'in 22 Mayıs 1990'da birleşmesinden önce Yemen Demokratik Halk Cumhuriyeti ile ilişkilerimiz oldukça dar bir çerçevede seyretmiştir.

İki Yemen'in 1990 yılında birleşmesinden sonra ise ilişkilerimiz canlılık kazanmaya başlamıştır. Özellikle, Sayın Başbakanımız Ekim 2005’de tarihlerinde geniş katılımlı bir heyetle Yemen’e gerçekleştirdiği ziyaret, ilişkilerimizin geliştirilmesi yönünden olumlu olmuştur. Yemen’le aramızda siyasi ve ekonomik planda ikili sorun bulunmamaktadır.

Yemen makamlarında genel olarak, Türkiye'nin bölgesinde ağırlığa sahip, demokrasi ve sanayileşme alanında önemli mesafeler kaydetmiş bir ülke olmasından kaynaklanan bir sempati dikkati çekmektedir. Bu olgu iki ülke arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi için uygun bir zemin oluşturmaktadır.

c) Resmi Ziyaretler

1980 yılından günümüze kadar Türkiye ile Yemen arasında Devlet ve Hükümet Başkanları düzeyinde gerçekleştirilen karşılıklı ziyaretlerin dökümü aşağıdadır:

Türkiye’den Yemen’e Ziyaretler

Başbakan Turgut Özal  - 20 Aralık 1986
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan - 25–26 Ekim 2005