Sayfalar

1 Haziran 2013 Cumartesi

İsviçre Adının Etimolojisi

Türkçede başına i eklenerek Latince kökenli dillerden aktarılan İsviçre kelimesi, İngilizce Swiss kelimesi gibi 16. yüzyılda kullanılmakta olan Fransızca Suisse kelimesinden alınmıştır.

İngilizcedeki ülke adı olan Switzerland, 16. ve 19. yüzyıl arasında kullanılan fakat şimdi kullanılmayan ve Swiss ile aynı anlamdaki Switzer kelimesinden üretilmiştir.
Switzer kelimesi ise Alemanca'daki Schwiizer kelimesinden gelmektedir.
Schwiizer şu an Schwyz kantonu olan bölge ve bu bölgede yaşayanlar için kullanılan bir terimdi ve aynı zamanda Eski İsviçre Federasyonunu oluşturan orman kantonlarından biriydi.
14. yüzyıldan beri kullanılmakta olan Ant kardeşliği (Almanca: Eidgenossen) kelimesinin yanında 1499'daki Swabian Savaşından sonra Swiss/Schweiz/İsviçre kelimesi de sahiplenilmeye başlandı.
Bir yer ismi olarak Schwyz ise ilk olarak 972'de Eski Yüksek Almanca'da Suittes biçiminde ve muhtemelen "yakmak" anlamındaki suedan kelimesi ile ilişkili olarak ormanlık alanları yakarak yerleşime açmak anlamında kullanılmıştır.
Kelime 1499'daki Swabiyan savaşına kadar sadece kantonu nitelemek için kullanılırken, giderek aşama aşama tüm konfederasyonu niteler hale gelmiştir.
Ülkenin İsviçre Almancasındaki adı olan Schwiiz çift anlamlı olarak hem kantonu hem ülkeyi ifade etmek için kullanılsa da, ülke adı kullanılırken başına die artikeli getirilir.
Yani İsviçre için d'Schwiiz kullanılırken, kanton ve kantondaki şehir için sadece Schwyz kullanılır.

Yeni Latince kelime Confederatio Helvetica (Helvetler konfederasyonu) İsviçre'nin federal bir devlet olarak 1848'de kurulmasından sonra tedrici bir biçimde gündeme geldi.
1879'da paraların üzerinde görüldü.
1902'de İsviçre Federal Sarayının üzerine yazılarak tescillendi ve 1948'den sonra da resmi devlet mühürlerinde kullanılmaya başlandı.

Kelime, Romalılar döneminden önce İsviçre platosunda yaşayan ve Galyalı bir topluluk olan Helvet kabilesinden (Latince: Helvetii) üretilmiştir.
Helvetia, Johann Caspar Weissenbach'ın 1672'de sergilenen bir oyununda alegorik bir kadın kahramandı ve 17. yüzyılda İsviçre konfederasyonunun ulusal alegorisi haline gelmiştir.

Dört resmî dilden herhangi birine öncelik vermemek amacıyla Latince kullanılmaktadır.
Ülke kısaltması olarak (CH) kullanılmasının nedeni de budur.
Fransızca (Confédération suisse), İtalyanca (Confederazione Svizzera) ve Romanşça (Confederaziun svizra) resmî adları "İsviçre Konfederasyonu" olarak çevrilirken Almanca resmî ad olan Schweizerische Eidgenossenschaft, "İsviçre Ant Kardeşliği" ya da "İsviçre Sözleşme Ülkesi" anlamına gelir.4


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

muzafferbadem@hotmail.com