Yeni Çağ'da Ukrayna Toprakları

İlk Kazak Hetmanı Bohdan Khmelnytsky

1569 yılında Litvanya ve Lehistan arasında imzalanan Lublin Birliği Antlaşması sonucunda Lehistan-Litvanya Birliği doğmuş oldu.
Ukrayna topraklarının büyük bir bölümü Lehlerin yönetimine geçti.
Ukraynalı soylular Katolik dinini kabul ederek, Leh kültürünü benimsediler.
Ukraynalılık bilinci daha ziyade köylü halk arasında şekillendi.
16. yüzyıl ortalarında Dinyeper nehri boylarındaki Zaporizya bölgesinde yaşayan bazı gruplar örgütlenerek devletimsi bir birlik oluşturdular.
Kendilerine Kazak adını veren bu savaşçı insanlar Lehistan, Osmanlı Devleti ve Çarlık Rusyası'nı talan ederek geçimlerini sağlıyorlar, aynı zamanda Lehistanlı toprak sahipleri tarafından serf olarak çalıştırılan Ukraynalı köylüler için ikinci bir alternatif oluşturuyorlardı.
Zaporizyalı Kazaklar Lehistan-Litvanya Birliği'nin emrinde kabul ediliyordu.
O yüzden de Osmanlı Devleti'ne ait kentleri talan ettikleri zaman Osmanlılar bundan Lehistan'ı sorumlu tutuyorlardı.
Osmanlı Devleti'ne bağlı Kırımlı Tatarlar da buna cevap olarak Lehistan'ı talan ediyorlardı ama Kazakların yaptığı seferlerin Osmanlı Devletine verdiği zarar çok daha büyüktü.
Nitekim1615-1625 yılları arasında Kazaklar İstanbul Boğazından içeri girerek defalarca Sarıyer ve Yeniköy semtlerini talan ettiler.
Bu durum Osmanlı Devleti ile Lehistan arasındaki 1633-1634 Osmanlı-Lehistan Savaşı'na neden oldu.

 1220-1240 Yılları Arasında Ukrayna Toprakları

1648 yılında Bohdan Khmelnytsky'nin önderliğindeki Kazaklar Lehistan'a karşı büyük bir ayaklanma çıkardılar.
Rusya'nın desteğiyle çıkarttıkları bu ayaklanmada başarılı olan Kazaklar Lehistan'dan özerklik kazanarak Zaporizya'da tarihteki ilk Ukrayna devleti olan Kazak Hetmanlığı'ni kurdular.
1654 yılında Bohdan Khmelnytsky Rus çarı I. Aleksey ile Pereyaslav Antlaşması'nı imzalayarak Rusya'nın himayesini kabul etti.
Bu durum Rusya ile Lehistan arasındaki 1654-1667 Lehistan-Rusya Savaşı'na neden oldu.
Lehistan bu savaşı kaybederek 1667 yılında Rusya'yla Andrusovo Antlaşmasını imzaladı.
Bu antlaşma uyarınca Lehistan Ukrayna'nın Dinyeper nehrinin sol (Doğu) kıyısında kalan bölümünü (Kiev dahil) Rusya'ya bırakıyordu.
Dinyeper nehrinin sağ (Batı) kıyısında kalan bölüm Lehistan sınırları içinde kalmaya devam edecekti.

Böylece Kazaklar ikiye ayrılmış oluyordu.
1665 yılında Lehistan'ın himayesindeki Sağ Kıyı Kazaklarının lideri Petro Doroşenko Osmanlı Devleti ve Kırım Hanlığı'nın desteğiyle kendisini Sağ Kıyı Kazaklarının Hetmanı ilan etti.
Daha sonra da Osmanlı padişahı IV. Mehmet'le bir antlaşma imzalayarak Osmanlı himayesini kabul etti. Bunun üzerine Lehistan kralı III. Jan Sobieski Ukrayna'nın Lehistan'a ait kısmını geri almak için ordusuyla bir sefere çıktı.
Ukrayna'yı elinde tutmak isteyen Osmanlı Devleti ile Lehistan arasında 1671-1676 Osmanlı-Lehistan Savaşı çıktı.
Bu savaşı kazanan Osmanlılar Ukrayna'nın Dinyeper nehrinin sağ kıyısında olan bölümüne hakim oldular. Podolya adı verilen bu bölge Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları'na kadar Osmanlı Devleti'nde kaldı. 1699 yılında imzalanan Karlofça Antlaşması uyarınca Lehistan'a verildi.

1793 yılında Lehistan'ın parçalanması sonucu Podolya Rusya'nın eline geçti.
Böylece Ukrayna topraklarının büyük bir bölümü Rusya İmparatorluğu'na katılmış oldu.
Küçük bir kısmı da Avusturya İmparatorluğu'nun eline geçti.
Ruslar zaman zaman Ukraynalıları Ruslaştırma siyaseti güttüler.
1917 yılındaki Ekim Devrimi'ne kadar Ukrayna Rusya'nın bir parçası olarak kaldı.2

UKRAYNA TARİHİ ANA SAYFA 


UKRAYNA İLE İLGİLİ DİĞER BİLGİLER