MORİTANYA (Mauritania)

MORİTANYA'NIN KONUMU

Moritanya, resmi adıyla Moritanya İslam Cumhuriyeti, bir kuzeybatı Afrika ülkesidir.
Batısında; Atlas Okyanusu,
Güneybatısında; Senegal,
Güneydoğu ve doğusunda; Mali,
Kuzeydoğusunda; Cezayir,
Kuzeyinde; Batı Sahra bulunur.

Moritanya, yüzölçümü olarak dünyanın 29'uncu büyük ülkesidir. 

Mısır ile yaklaşık aynı büyüklüktedir. 

Coğrafi yapısı itibarıyla düzlük bir ülkedir.

İsmi Berberi krallığı Mauretania'dan geliyor. 

Başkenti ve en büyük kenti (Nuakşot) Nouakchott, Atlantik kıyısında bulunmaktadır.

Moritanya Coğrafyası

Moritanya 1,030,631 km2'lik yüzölçümüyle dünyanın 29. en büyük ülkesidir. 

Ülkenin büyük bölümü düzlüklerden oluşur.

Merkezi bölgelerde bazı tepeler vardır. 

En yüksek noktası 915 m ile Kediet İclil'dir.

Topraklarının yalnızca %0.2'si tarıma elverişlidir. 

Aşırı otlatma, ormanların tahrip edilmesi ve toprak erozyonu, kuraklıklarla da birleşerek ülkede mühim bir mesele olan çölleşmeye sebebiyer vermektedir.

Ülkenin tek daimi akarsuyu olan Senegal Nehri'nden uzak bölgelerde temiz su kaynakları azdır. 

Çöl iklimi tesiri altındaki ülkede hava sene boyunca sıcak, yağışsız ve tozludur.

Moritanya Tarihi

5.asır ile7.asır arasında, Kuzey Afrika'dan Berberi kabilelerin göç etmesiyle bugünkü Moritanya'nın asil sakinleri ve Soninke'lerin ataları olan Bafour'lar yerlerinden oldu.

Bafourlar asıl olarak tarımla uğraşıyorlardı ve Sahra halkları içinde an'anevî göçebe hayatı terkeden ilk halk da onlardır. 

Sahra Çölü yavaş yavaş kurumaya devam ederken güneye yöneldiler.

Bafour'ları Sahra'nın orta kesimlerinde yaşayanlar izledi. 

Batı Afrika'ya göç ettiler, ancak 1076'da İslamı yaymayı kendilerine amaç edinmiş Mücahid Murabıtlar hücuma geçerek dönemin Gana İmparatorluğu'nu ele geçirdiler.

Sonraki 500 yıl boyunca Araplar yerel halkın (Berberi ve diğerleri) direnişini bastırarak Moritanya'ya hakim oldular.

Moritanya'da 1644-1674 yılları arasındaki savaşlarda Beni Hassan kabilesinin (Hassaniler) öncülüğündeki Yemenli Arapları bölgeden çıkarma teşebbüsleri başarısızlıkla neticelendi.

Beni Hassan kabilesinin soyundan gelenler, yani Hassaniler, buradaki Mağrib toplumunun bir anlamda üst sınıfını oluşturdular denebilir.

Fransızlar, 1800'lerin sonlarından itibaren bölgeyi, bugünkü Moritanya topraklarını kolonisi haline getirdi. 

Moritanya 1920'den itibaren sekiz eyaletten oluşan Fransız Batı Afrika'sının bir eyaleti oldu. Moritanya'nın 1960 yılında istiklalini elde etmesiyle başkent Nuakşot (Nouakchott) kuruldu.

İstiklalle beraber siyah Afrikalı kavimler (Haalpulaar, Soninke, ve Wolof), kalabalık gruplar halinde ülkelerine döndüler.

Fransızca eğitim öğretimden geçmiş bu kavimler yeni devlet yönetiminde söz sahibi oldular, orduda yer aldılar. 

Bir yandan Fransızlar, güneydeki en uzlaşmaz kavimlerden biri olarak görülen Hassanileri bastırma faaliyetlerinde bulunurken bir yandan da iktidar dengeleri değişti.

Bu durum güneyde yaşayanlarla Mağrib halk arasında yeni bir anlaşmazlığa temel oluşturdu. Geçmişte köle olan ama Araplaştırılmış ve Mağrib toplumu içinde alt sınıfta kabul edilen Haratinler yer alıyordu.

Mağribler arasında Moritanya'yı bir Arap ülkesi olarak görenlerle bölgenin Mağrip kökenli olmayan asıl sakinlerinin baskın bir rol üstlenmesini isteyenler ayrıştı.

Etnik anlaşmazlıklar 1989'da yaşanan iç çatışmalarla doruk noktaya ulaşsa da o zamandan bu yana yatışmış görünüyor. 

Etnik gerginlikler ve hassas bir konu olan kölelik, geçmişte olduğu kadar hala siyasi tartışmaların merkezinde yer alıyor. 

Moritanya'da birçok grup ülkeyi daha çoğulcu ve çeşitliliğe önem veren bir yer haline getirme yolunda çabalarını sürdürüyor. 

5 Ağustos 2008 yılında askeri darbe yaşanmıştır.

• Morların Ülkesi: Moritanya