Mescid-i Aksa ve Kubbet-üs-Sahra (Sağdaki Sarı Kubbeli Yer)
Birleşmiş Milletler Paylaşım Planına göre, Kudüs'ün ne Yahudi ne de Arap devletine bağlı uluslararası bir şehir olmasına karar verildi.1948 Arap-İsrail Savaşı sırasında Batı Kudüs İsrail'in, Eski Şehrin bulunduğu Doğu Kudüs de Ürdün'ün eline geçti.
Savaşın sonra ermesiyle 1949 Ateşkes Anlaşması imzalandı.
Fetihten hemen sonra, Ürdünlüler Yahudi Çeyreği'nde ikamet eden Yahudileri kovdu.
Hurva Sinagogu gibi ana sinagoglar yıkıldı, Yahudi Çeyreği buldozerlendi, Zeytin Dağı'nın kutsallığına aykırı hareketler yapılıp mezar taşları yol yapımında kullanıldı.
Ürdün ayrıca Kudüs'ün kuzeyindeki Atarot ve Neve Yaakov isimli Yahudi köylerini de yıktı.
Doğu Kudüs, İsrail hakimiyetindeki Batı Kudüs'teki Arap muhitlerinden gelen mültecileri ağırladı. Binlerce Arap, önceden Yahudilerin yaşadığı yerlere yerleştirildi.
1950'de Batı Şeria ve Doğu Kudüs Ürdün tarafından ilhak edildi.
İsrail ve Ürdün'ün farklı kısımların ilhak edildiği Kudüs ilhakı "de facto" olarak tanınırken, Ürdün'ün Batı Şeria ilhakı Birleşik Krallık tarafından tanındı.
Ürdün hakimiyeti döneminde Doğu Kudüs önemini yitirmeye başladı, artık bir başkent değildi ve limanlara olan bağı koptuğu için ticari bir merkez oluşturmayı bırakmıştı.
Yöneticiler ve tüccarların Amman'a gitmeye başlamasıyla nüfus azalmaya başladı.
Öte yandan, bölgesel merkez ve dini açıdan önemi olmaya devam etti.
1953'teki bildirgeyi teyit ederek 1960'da Kudüs Ürdün'ün ikinci başkenti ilan edildi.
Bu plan ABD ve diğer güçler tarafından protesto edildi.
1960'larda Kudüs'te ekonomik gelişme başladı, turizm endüstrisi önemli ölçüde gelişti ve kutsal yerlere yapılan haclarda artış oldu fakat tüm dinlere kapılarını açan Kudüs İsraillilere izin vermedi.
1966'da Ürdün hükümeti tarafından Doğu Kudüs'ün komşu köy ve kasabalarla birleştirilerek metropol bir şehir yapılması planlandı fakat bu plan hayata geçmedi ve ertesi sene Doğu Kudüs İsrail hakimiyeti altına girdi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
muzafferbadem@hotmail.com