Samtshe ve Cavaheti’nin doğal şartları birbirinden farklılık göstermektedir. Samsthe, Ahaltsihe’nin Kvabuli ve kısmen Mesheti boynu eteklerinde ve Eruşeti Mtianeti bölgesinde, Cavaheti, cavaheti platosunda yer almaktadır. Samthe ırmakların vadileri ile ayrı ayrı bölünmüştür ve deniz seviyesinden yüksekliği 900 ila 1500 metre arasında değişmektedir. Deniz seviyesinden ortalama yüksekliği 1800 metre olan Cavaheti, tarımın gelişiminde katkı sağlayan dalgalı düz arazilerden oluşmaktadır. Samtshe-Cavaheti ana ırmağı, Mtkvari sol kolları Patshovi ve Uraveli ile Samtshe’ye akmaktadır, sağ kolları Paravani ile Cavaheti’ye akmaktadır. Samtshe’nin ırmakları çok eskiden beri sulama amaçlı kullanılmaktadır. Cavaheti göllerle zengin bir bölgedir. Bir çok turisti çeken Paravani, Kartsahi, Hançali vs. göllerin bulunduğu yerde Cavahite bölgesinde iki göl sayısı 56’yı bulmaktadır. Paravani Gölü Gürcistan’daki en büyük göldür. Abul-Samsari ve Cavaheti sıra dağları arasında yer alan Paravani gölünün rakımı 2073 metredir. Belli başlı küçük ırmakların döküldüğü Paravani gölünün güneyinden Paravani ırmağı doğmaktadır. Tabtsguri Gölü, Abul-Samsari boynunun kuzey kısmında, Borjomi ve Ahalkalaki şehirleri arasında yer almaktadır. Cavaheti Bölgesi’nde bulunan ırmaklar arasında en derini olan göl, volkan lavlarının ırmağın vadisini kapatması sonucunda meydana gelmiştir. Saf suyun bulunduğu bu gölde, balık oranı bir hayli fazlıdır. Özellikle alabalık ön plana çıkmaktadır. Kış mevsiminde gölün suyu donmaktadır. Toprakları bir hayli verimli olan Samsthe-Cavaheti bölgesinde buğday, arpa ve patates önde gelen ürünler arasında yer almaktadır. En önemli gelir kaynakları arasında görülen meyvecilik özellikle Ahaltsihe ve Adigeni şehirlerinde gelişmiş bir konumdadır. Arıların bal yapımında kullandıkları bitki türlerinin zengin olması yönüyle de arıcılık ta önde gelen dallardan birisidir. Bölgede üretilen bal kalitesi, aroması ve tadındaki değişik özellikleri ile ön plana çıkmaktadır. Köylüler hayvancılıkla da uğraşmaktadır. Otlak alanların çok olması hasebiyle özellikle koyun ve keçi yetiştirilmesine ağırlık verilmektedir. Günümüz Samsthe-Cavaheti Bölgesi aşağı yukarı 300 yıl Osmanlı İmparatorluğunun egemenliğinde bulunuyordu. Bu bölgede gürcülerin oranı azdır. Samsthe’de gürcülerin bulunmasına rağmen, Cavaheit bölgesinde gürcüce konuşan hemen hemen hiç yoktur. Nüfusun büyük bölümü Ermenilerden oluşmaktadır. 4 şehir ve 3 kasabadan oluşan Samsthe-Cavaheti bölgesinde, Samsthe’nin ana şehri olan Ahaltsihe, Cavahet’de ise Ahalkalaki’dir. Gürcistan’ın en eski şehirlerinden biri olan Ahaltsihe, Potshi ırmağının iki tarafında yer almaktadır. Engebeli arazilerden dolayı şehir dağınık bir görünümü vermekte, mahallelerin değişik değişik yükseklikte bulunmaktadır. Tiflis-Vale demiryolunun geçtiği, nehrin sol kısmı şehrin tarihi kısmını oluşturmaktadır. Burada, yüksek kayalık kısımda kale, eski ev tiplemeleri ve dini içerikli yapıların kalıntısı, Aziz Marine Kilisesi, Camii ve Katolik Kilisesi bulunmaktadır.
Ahalkalaki Paravani Irmağı ve onun kolu Murcaheti suyu arasında Ahalkalaki platosunda deniz seviyesinden 1700 metre yükseklikte bulunmaktadır. Eski şehrin taştan yüksek ve kalın surları, köşkleri, tapınak ve kervan yıkıntıları, kilise temelleri günümüze kadar özelliklerini korumayı başarmıştır.Abastuman şehri XIX yüzyılın 70’li yıllarında Otshe Irmağı vadisinde, iğneli ağaçlarla çevrili tatil bölgesidir. Rakımı 1340 metre olan Abastumani, tedavi özelliğine sahip maden suları ve temiz havası ile bilinmektedir. Abastuman Ganabili dağında, 1932’de inşa edilen Gürcistan Bilimler Akademesine bağlı Astrofizik Obsertuvarı bulunmaktadır. Bir çok tarihi eseri içinde bulunduran Samtshe-Cavaheti Bölgesinde, Vardzia, Zarzmi Tapınağı, Sapari Tapınağı, Atsguri Kalesi, Hertvisi, Omogvi vs. eserler bulunmaktadır.
GÜRCİSTAN TARİHİ
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
muzafferbadem@hotmail.com