Karakum Kanalı'ndan Bir Görünüm, Türkmenistan
Türkmenistan'daki Karakum Kanalı, çölde sulama amaçlı yapılmış en büyük tesistir.Bu büyük tesis sadece suyun taşındığı bir kanaldan değil, aynı zamanda su toplamaya yönelik yapılmış birçok baraj gölünden oluşmaktadır.
Karakum Kanalı, Kopet dağ sıralarına paralel olarak çöl sahası içerisinden güneydoğu-kuzeybatı yönlü akımını sürdürür.
1954–1959 yılları arasında yapımı tamamlanan Karakum Kanalı’nın ilk bölümü Amuderya ile Murgap nehrini birbirine bağlamaktadır.
400 km’lik bu ilk hat Amuderya’nın kenarında yer alan Atamırat yerleşkesinin yakınlarında başlar ve yaklaşık 40 km’lik kısmı Bosaga-Kerki kanalı boyunca akar.
Amuderya’nın eski devirlerdeki yatağı üzerinden güneydoğu Karakum’da kum silsileleri arasında devam eder.
Belirli zamanlarda geçtiği yerlerin kumlu kenarlarını aşındıran ve yatağını gömen Karakum Kanalı’nın sularının bu zararını engellemek için ciddi teknikler uygulanıyor.
Kanalın ikinci kısmı olan Murgap ve Tecen arasındaki 140 km’lik bölümü 1960 yılında tamamlandı. 1961 yılında ise Murgap-Tecen aralığında Oğuzhan yerleşkesi kenarında Oğuzhan barajı kuruldu.
1974 yılı ölçümünde 87.500.000 m³ su topladığı tespit edildi.
Bu baraj gölünün batı tarafı Ahal Bölgesi sınırlarına dayanır.
Tecen-Aşkabat arasında yer alan 257 km’lik üçüncü bölüm 1962 yılında tamamlandı.
12 Mayıs 1962’de Amuderya’nın suyu Aşkabat’a geldi.
Hemen ardından Aşkabat yakınlarında Gurtlu baraj gölü kuruldu.
Göktepe ile Balkan velayetine dâhil olan Bereket yerleşkesi arasında kanalın dördüncü bölümü yapıldı. Göktepe yakınlarında su toplamak için Kopetdag baraj gölü kuruldu.
Burada yapılan 1974 yılı ölçümünde 190.000.000 m³ su topladığı tespit edildi.
Amuderya’nın suyu Bereket yakınlarından güneye doğru devam eder ve Etrek yerleşkesi yakınlarındaki Madav su toplama havzasında son bulur.
Kanalın toplam uzunluğu 1100 km nin üzerindedir ve dünyanın en büyük yapay nehri kabul edilmektedir.
Böylece Karakum Kanalı, başta Amuderya olmak üzere Murgap, Tecen ve Kopet dağlarından aşağıya yılın belirli dönemlerinde akan küçük akarsuların suyunu alır.
Orta bölümü Ahal Bölgesi içerisinde yer alan Karakum Kanalı, Türkmenistan’ı boydan boya geçerken çöl sahasına hayat verir.
KAYNAKÇA
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
muzafferbadem@hotmail.com