19 Kasım 2012 Pazartesi

Fas'ta Nüfus Yapısı



Demografi
Yıl
Nüfus
(Bin)
Yıllık Artış(%)
1960
11.626
-
1971
15.321
2,89
1982
20.450
3,04
1994
26.019
2,27
2004
29.840
1,47
Nüfûsunun büyük bir kısmını Araplar ve Berberiler teşkil eder.
Ülkenin en eski yerleşik halkı Berberilerdir.
Müslümanlar her gittikleri yerde olduğu gibi, insanlara İslâmiyeti yayıp, bütün Müslümanlar kardeştir emri gereğince onlarla kaynaşmışlardır.
Bu sebepten Arap dili ve kültürü 12. ve 15. yüzyıllarda yerli halk tarafından benimsenmiştir.
Fakat hâlen Berberi kültür ve âdetlerinin devam ettiği yöreler mevcuttur.
Buralar genellikle dağlık bölgelerin iç kısımlarıdır.
Araplar genellikle Atlas Okyanusu ile Atlas Dağları arasındaki yaylalarda otururlar.
Berberiler ise iç bölgelerdeki geniş vâdilerde ve Rif Sıradağlarının çevresinde yerleşmiş vaziyettedir..
Arap ülkeleri içerisinde Fas Mısır, Sudan ve Cezayir'den sonra dördüncü kalabalık nüfusa sahip ülkedir. Faslıların çoğunluğu müslüman ve maliki mezhebindendir.
Nüfusun büyük bir bölümü Berberilerden oluşur; Berberilere Ortaçağ’dan bu yana, bir çok kez Arap göçmenler de katılmıştır.
Berberice ağızları halkın üçte birince konuşulsa da (özellikle dağlık kesimlerde) araplaşma sürmektedir.
Daha düne kadar özel bir öbek oluşturan Fas’taki Musevi nüfus, 1956’da başlayan göçler sonucu bütünüyle ortadan kalktı.
Sömürge döneminde çok olan Avrupalıların sayısı günümüzde sayısı 50.000’i aşmamaktadır.
Avrupalılar daha çok Rabat ve Casablanca’da toplanırlar.
Çeşitli doğal çevrelerin çok eşitsiz yapılaşma sunması sonucunda nüfus, ülke içinde çok düzensiz olarak dağılım göstermektedir.
Çorak ya da çöl bölgelerinin hemen hemen ıssız olmasına karşın Akdeniz kesimi ovaları ya da Atlas Okyanusu’na yakın kuzey kesimlerdeki ovalar oldukça yoğun nüfus barındırmaktadırlar.
Rif ve Anti Atlaslar gibi bazı dağ kütlelerinin de nüfusu yoğundur.
Kentleşmede çok eşitsizdir.
Kuzey Fas’ın Atlas Okyanus’u kesiminde, özellikle Casablanca-Kenitra ve Fas-Rabat eksenlerinde kentleşme yoğundur.
Bununla birlikte, kentleşme hızla ilerlemektedir:
1926’da nüfusun % 10’dan azı kentlerde yaşarken 1981’de bu oran yaklaşık % 40’ çıktı.
Kazablanka, Rabat, Asfi, ya da Agadir gibi modern kıyı kentlerinin gelişmesi, Fes ve Marakeş gibi iç kesimlerdeki geleneksel eski kentlerde oranla çok daha belirgindir.
Nüfus artışı hızlıdır: 
20. yüzyılın başında Fas’ın nüfusu 5 milyondan azdı.
1954’te 10 milyona ulaşan nüfus 1985-1990 yıllarında 22 milyona ulaştı ve bu rakam günümüzde 33 milyonun üzerinde seyir etmektedir.
Doğal nüfus artış oranı% 3 dolaylarındadır.
Aile planlaması siyaseti sayesinde doğumlar azalmaya başladıysa da, gene de doğum oranı çok yüksektir.
Fas genç bir nüfusa sahiptir: 
15 yaşından küçükler toplam nüfusun yarısına yakınını oluşturmaktadırlar.
Ayrıca 2011 başlarında meydana gelen demokrasi ayaklanmalarından Fas da etkilenmiş, halkın idareye karşı rahatsızlıkları çeşitli yürüyüş ve gösterilere sebep olmuştur.
20 Şubat 2011'de Rabat'ta yapılan (katılımında facebook gibi internet sitelerinin de etkisinin olduğu) büyük miting'den sonra Kral Muhammed El-Hamis (VI Muhammed) halka yaptığı ilk ulusa seslenişle reform sözü vermiştir.
Kral Muhammed, komisyonun başkanlığına Abdüllatif Menuni'nin getirildiğini, Menuni'nin haziran ayına kadar kendisine anayasa reformu önerilerini sunacağını kaydetmiştir.
VI. Muhammed anayasada reform sözünü tutmuş, yapılan reformla yetkilerinin devrini referanduma sunmuştur.
Halkın Krala karşı büyük saygısının olmasının nedeni, babası 2.Hassan'dan sonra baskıcı rejime son vermesi ve Peygamberiz Hz. Muhammed (S.A.V)'in soyundan gelmesidir.
Kazablanka'daki Hassan II camiinde altından yapılan levhada seceresinde gösterilmektedir.

Fas'taki Fransızlar
Ülkede, bağımsızlığını kazanmadan önceki sömürge yıllarında 350.000 Fransız vardı.
Bağımsızlıklarını kazandıktan sonra çoğunluğu Fransa’ya geri döndü.
Kalanların sayısı 50 binin altına düşmüştür.
Nüfusun hemen hemen hepsi Müslümandır.
Bunun yanında Hıristiyan Katolik olan azınlık Fransızlar ile 1948’den önce 200 bin civârında Yahûdî vardı. 1948 senesinde İsrail devletinin kurulmasıyle Yahûdîlerin hemen hemen hepsi Fas’tan İsrail’e göç ettiler. Nüfus, fizikî yapı ve iklim şartlarının yaşamak için en müsâit olduğu Atlas Okyanusunun kıyı ovalarıyla Rif Dağlarının kuzey yamaçlarında ve Atlas Dağlarındaki verimli ve sulanabilen vâdilerde yoğundur.
Bu nüfus yoğunluğu iç bölgelere doğru gidildikçe azalmakta, güneydeki çöl bölgelerinde vahalar haricinde sıfıra düşmektedir. 


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

muzafferbadem@hotmail.com